درباره نحوه تشخیص اوتیسم بیشتر بدانید

اوتیسم چیست و آزمایش تشخیص اوتیسم

اختلال طیف اوتیسم در اثر بروز نواقصی در روند تکامل مغز رخ می‌دهد، بر نحوه درک و معاشرت فرد با دیگران تأثیر می‌گذارد و به‌همین‌دلیل باعث ایجاد مشکلاتی در تعاملات اجتماعی و ارتباطات و ظهور الگوهای رفتاری محدود و تکراری می‌شود.
این اختلال اغلب در اوایل کودکی شروع می‌شود و در صورت عدم تشخیص و درمان باعث ایجاد مشکلاتی در روابط خانوادگی و عملکرد اجتماعی کودک در آینده می‌شود. اگرچه هیچ روش درمانی قطعی برای اوتیسم وجود ندارد، اما رفتاردرمانی و کاردرمانی فشرده و زودهنگام می‌تواند تفاوت بزرگی در زندگی بسیاری از کودکان ایجاد کند.
نشانه‌هایی وجود دارد که تعداد کودکان مبتلا به اوتیسم در حال افزایش است. برخی این افزایش را به عوامل محیطی نسبت می‌دهند. به‌همین‌دلیل در این مطلب تصمیم گرفته‌ایم تا به علائم و نحوه تشخیص اوتیسم تحت نظر روانپزشک یا پزشک متخصص مغز و اعصاب اشاره کنیم.

علائم اوتیسم چیست؟

برخی از کودکان در اوایل دوران نوزادی نشانه‌هایی از اختلال طیف اوتیسم مانند کاهش تماس چشمی، عدم پاسخگویی به نام خود یا بی‌تفاوتی به اطرافیان از خود نشان می‌دهند. سایر کودکان ممکن است در چند ماه یا چند سال اول زندگی به طور طبیعی رشد کنند، اما ناگهان گوشه‌گیر یا پرخاشگر شوند یا مهارت‌های زبانی خود را از دست بدهند. این علائم معمولا از سن 2 سالگی به بعد دیده می‌شوند.

برخی از کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در یادگیری مشکل دارند و نشانه‌هایی از سطح هوشی کمتر از حد معمول دارند.
سایر کودکان مبتلا به این اختلال از هوش طبیعی تا بالایی برخوردار هستند. آن‌ها به سرعت مطالب را یاد می‌گیرند، اما در برقراری ارتباط و به کار بردن آنچه می‌دانند در زندگی روزمره و سازگاری با موقعیت‌های اجتماعی مشکل دارند. به‌دلیل ترکیب منحصربه‌فرد علائم در هر کودک، گاهی اوقات تشخیص اختلال اوتیسم و تمایز آن از سایر اختلالات مغزی مانند بیش‌فعالی ممکن است دشوار باشد.

علت بروز اختلال طیف اوتیسم

اختلال طیف اوتیسم هیچ علت شناخته‌شده‌ای ندارد. با توجه به پیچیدگی این اختلال و این واقعیت که علائم و شدت آن متفاوت است، هم ژنتیک و هم محیط ممکن است در بروز آن نقش داشته باشند.

علل ژنتیکی

به نظر می‌رسد که چندین ژن مختلف در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم نقش دارند. برای برخی از کودکان، این اختلال می‌تواند با بروز یک اختلال ژنتیکی مانند سندرم رت یا سندرم X شکننده مرتبط باشد. برای سایر کودکان، تغییرات ژنتیکی (جهش) ممکن است خطر ابتلا به آن را افزایش دهند. به نظر می‌رسد برخی از جهش‌های ژنتیکی ارثی هستند، درحالی‌که برخی دیگر خود‌به‌خود رخ می‌دهند.

علل محیطی

محققان در حال بررسی این مساله هستند که آیا عواملی مانند عفونت‌های ویروسی، داروهای مصرفی و نوع رژیم غذایی در دوران بارداری یا آلاینده‌های هوا در ایجاد اختلال طیف اوتیسم نقش دارند یا خیر.

آزمایش تشخیص اوتیسم

معمولا پزشک کودک شما در معاینات منظم به‌دنبال علائم تاخیر تکاملی خواهد بود. اگر کودک شما علائم اختلال طیف اوتیسم را نشان داد، احتمالا برای ارزیابی دقیق‌تر به روانپزشک یا روانشناس کودک یا متخصص مغز و اعصاب اطفال ارجاع داده خواهید شد. ازآنجایی‌که علائم و شدت اختلال طیف اوتیسم بسیار متغیر است، برای تشخیص نهایی لازم است چندین آزمایش انجام شود. در ادامه به جزئیات انواع آزمایش اوتیسم اشاره خواهیم کرد.
غربالگری های رشدی (تکاملی)
آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می‌کند که همه کودکان در سنین 18 و 24 ماهگی تحت غربالگری اختلال طیف اوتیسم قرار گیرند. زیرا این مساله در تشخیص زودهنگام واقعا موثر است.
خوشبختانه در حال حاضر از آزمون روانشناختی چک‌لیست اصلاح‌شده برای اوتیسم در کودکان نوپا (M-CHAT) در بسیاری از مطب‌های روانپزشکی یا روانشناسی استفاده می‌شود. در ابتدا والدین نظرسنجی 23 سوالی را پر می‌کنند. سپس پزشک از پاسخ‌ها برای کمک به شناسایی کودک استفاده می‌کند.
یکی دیگر از روش‌های غربالگری، ارائه پرسشنامه برنامه مشاهده تشخیصی اوتیسم، ویرایش دوم (ADOS-2) است. یک نوع پرسشنامه تکوینی که روی شناسایی اختلالات رشدی کودک تمرکز دارد.
البته توجه به این نکته مهم است که غربالگری یک تشخیص نیست. کودکانی که نتایج غربالگری آن‌ها مثبت است، لزوما به اختلال طیف اوتیسم مبتلا نیستند. علاوه بر این، غربالگری‌ها همیشه همه کودکان اوتیستیک را شناسایی نمی‌کنند. به‌همین‌دلیل، لازم است تا برای تشخیص اوتیسم آزمایشات دیگری نیز انجام شوند.

سایر آزمایشات

پزشک کودک شما ممکن است برای تشخیص اوتیسم، انجام ترکیبی از انواع آزمایش اوتیسم زیر را توصیه کند:
⦁ آزمایش DNA توسط متخصص ژنتیک پزشکی برای تشخیص بیماری‌های ژنتیکی موثر در ابتلا به اختلال طیف اوتیسم
⦁ ارزیابی رفتاری توسط روانشناس کودک
⦁ تست‌های دیداری و صوتی توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان برای رد هرگونه مشکل بینایی و شنوایی که به اوتیسم مرتبط نیستند.
⦁ تست‌های کاردرمانی توسط کاردرمان برای بررسی میزان هماهنگی اعضای بدن به‌خصوص دست‌ها و پاها و تایید الگوهای حرکتی محدود و تکراری رایج در اوتیسم

نحوه درمان اختلال اوتیسم

اگرچه درمان قطعی برای این اختلال وجود ندارد، اما هدف از روش‌های درمانی موجود، به حداکثر رساندن عملکرد و توانایی، حمایت از روند رشد و یادگیری و کاهش علائم اختلال طیف اوتیسم کودک است.
مداخله زودهنگام در طول سال‌های پیش‌دبستانی می‌تواند به کودک شما کمک کند تا مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی، عملکردی و رفتاری مهم و حیاتی را بیاموزد. از روش‌های رایج برای درمان اختلال اوتیسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
⦁ درمان‌های رفتاری و ارتباطی
⦁ درمان‌های آموزشی
⦁ خانواده‌درمانی
⦁ گفتاردرمانی برای بهبود مهارت‌های ارتباطی
⦁ کاردرمانی برای آموزش فعالیت‌های روزمره زندگی
⦁ فیزیوتراپی برای بهبود قدرت حرکت و تعادل بدن
اگرچه هیچ دارویی نمی‌تواند علائم اصلی اختلال طیف اوتیسم را بهبود بخشد، اما داروهای خاص می‌توانند به کنترل این وضعیت کمک کنند. برای مثال اگر کودک شما بیش‌فعال باشد، ممکن است داروهای خاصی برای مدیریت آن تجویز شود. گاهی اوقات از داروهای ضدروان‌پریشی برای درمان مشکلات رفتاری شدید استفاده می‌شود و داروهای ضدافسردگی ممکن است برای رفع اضطراب تجویز شوند.

سخن آخر

بنابراین، اختلال طیف اوتیسم یک وضعیت پیچیده است و زمان می‌برد تا برنامه حمایتی مناسبی برای بیمار یافت شود. به‌همین‌دلیل، تشخیص زودهنگام با انواع آزمایش اوتیسم اهمیت زیادی دارد تا آینده کودک در خطر نیافتد. در این زمینه با روانپزشک یا پزشک متخصص مشورت کنید.

منابع:
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/autism-spectrum-disorder/symptoms-causes/syc-20352928
https://www.healthline.com/health/autism#TOC_TITLE_HDR_1
https://www.nhs.uk/conditions/autism/signs/children/